پخش زنده
امروز: -
شانزده آذر، روز دانشجو است؛ روزی که دانشجویان دانشگاه تهران با قیام علیه سلطهطلبی و دخالتهای بیگانگان، فصلی تازه در تاریخ بیداری ملت ایران، رقم زدند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مرکز ایلام؛ شانزدهم آذر (۱۳۳۲) شعله آزادیخواهی را در ایران روشن کرد و امروز پس از گذشت بیش از هفت دهه، این شعله آزادگی و حق طلبی به دانشگاههای جهان رسیده است؛ درست در قلب دانشگاههای اروپا و آمریکا؛ آری! دانشجویان دانشگاههای این کشورها با اعتراض به سیاستهای ناعادلانه دولتهای خود و در حمایت از ملتهای مظلوم، صدای عدالتخواهی سر میدهند.
دانشجویان ایرانی نیز با تأکید بر نقش تاریخی دانشگاه در بیدارسازی جامعه، اعلام میکنند که دانشجو؛ باید «چشم بیدار جامعه» باشد و با روشنگری و افشای ماهیت نظام سلطه در مسیر دفاع از حقیقت، گام بردارد.
در تاریخ ۲۴ آبان (۱۳۳۲) اعلام شد که نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا از طرف آیزنهاور به ایران می آید؛ در مقابل، دانشجویان مبارز دانشگاه نیز تصمیم گرفتند که در فضای حکومت نظامی بعد از کودتای سیاه، هنگام ورود نیکسون، نفرت و انزجار خود را به دستگاه کودتا نشان دهند.
۱۴ آذر یعنی دو روز قبل از آن واقعه تلخ؛ زاهدی، تجدید رابطه با انگلستان را رسما اعلام کرد و قرار شد که «دنیس رایت»، کاردار سفارت انگلستان، چند روز بعد به ایران بیاید؛ از همان روز ۱۴ آذر تظاهراتی در گوشه و کنار به وقوع پیوست که عدهای در بازار و دانشگاه دستگیر شدند.
این وضع در روز ۱۵ آذر هم ادامه داشت و بیشتر اعتراضها از دانشکده پزشکی، داروسازی، حقوق و علوم آغاز شد.
صبح ۱۶ آذر دانشجویان هنگام ورود به دانشگاه، متوجه تجهیزات فوق العاده سربازان و اوضاع غیر عادی اطراف دانشگاه شدند و وقوع حادثهای را پیش بینی میکردند.
فضا به شدت آبستن حوادث و درگیری بود.
بعد از گذشت مدتی برای جلوگیری از تنش و درگیری چندین دانشکده تعطیل و در ادامه سراسر دانشگاه به دستور رئیس دانشگاه تعطیل شد.
نیروهای نظامی رژیم که به شدت، رفت و آمد دانشجویان را کنترل میکردند و در این بین عدهای را نیز دستگیر کرده بودند؛ با حضور در کلاس یکی از اساتید دانشکده فنی (مهندس شمس استاد نقشه کشی) زمینه اعتراض در کلاس درس را ایجاد کردند.
آنها قصد داشتند دو نفر از دانشجویان را که ظاهرا به حضور نظامیان در دانشگاه اعتراض داشتند، دستگیر کنند.
دستگیری دو دانشجو، فضای کلاس را به هم زده بود، دانشجویی دیگر بر روی نیمکت کلاس فریاد میزند: "آقا ما چقدر بی عرضه هستیم. چقدر بدبخت هستیم. این کلاس نیست، این درس نیست. یک عدهای بدون اینکه از استاد و از کادر دانشگاه اجازه بگیرند، وارد کلاس میشوند ... تف به این کلاس و تف به این مملکت! "
دانشکده فنی به هم میریزد و در محاصره کامل نظامیان قرار میگیرد و به یکباره فرمان آتش صادر میشود و دانشجویان در صحن طبقه اول به خون میغلطند.
عدهای زخمی میشوند و در این میان سه دانشجو به نامهای احمد قندچی، مصطفی بزرگ نیا و مهدی شریعت رضوی به شهادت میرسند.
بنابراین روز ۱۶ آذر به عنوان روز مقاومت و ایستادگی دانشجویان این سرزمین در برابر استعمار غرب، استبداد و خودکامگی در دفتر تاریخ این سرزمین به یادگار ثبت شده است.