واردات روغن با ارز دولتی مانع خودکفایی در تولید داخلی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سعدالله منصوری، مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی در برنامه میز اقتصاد عصر پنجشنبه ۱۹ تیرماه ۱۴۰۴ شبکه خبر با اشاره به وابستگی نزدیک به ۹۰ درصدی کشور به واردات روغن خوراکی تصریح کرد: وقتی امکان افزایش تولید در کشور را داریم هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد که ما در زمینه یک محصول اساسی تا این حد وابسته به دیگران باشیم، اما تا زمانی که روغن با اتکا به یارانه و ارز دولتی در اختیار باشد و وارداتش با ارز ترجیحی به صرفه‌تر از تولید در داخل باشد، کمتر کشاورزی به قکر کاشت این محصول فسادپذیر می‌افتد و کارخانجات روغن کشی نیز ترجیح می‌دهند مواد اولیه را با هزینه کمتر از خارج وارد کنند.

وی افزود: اولاً این با هیچ منطقی سازگار نیست که شما ارر ۲۸۵۰۰ تومانی برای واردات روغن اختصاص بدهید، اما تولید داخلی روی دست کشاورزان بماند؛ به علاوه دانه روغنی که در کشور تولید می‌شود این دانه فساد پذیر است و اگر به موقع خرید نشود و به موقع پول مردم پرداخت نشود مردم رغبت زیادی نشان نمی‌دهند به اینکه این کشت تداوم پیدا کند.

منصوری با اشاره به برخی از راهکار‌ها و روش‌های تجربه شده در سال‌های اخیر ابراز امیدواری کرد که با روش‌هایی مانند متناسب سازی واردات با تولید و یا صدور مجوز واردات به ازای کمک به تولید داخلی، روز به روز تولید دانه‌های روغنی در ایران تا حد خودکفایی افزایش یابد.

مشروح گفت‌و‌گو‌های برنامه میز اقتصاد پنجشنبه ۱۹ تیرماه ۱۴۰۴ شبکه خبر:

سوال: آقای منصوری برویم سراغ موضوعی که من ابتدای صحبت در موردش تاکید کردم مسئله کمبود و گرانی روغن یک مدتی است که در رسانه‌ها می‌چرخد از آن طرف ما می‌بینیم که سیاست‌های کشور به سمت امنیت غذایی به سمت خود اتکایی تشویق می‌شود به هر حال مقام معظم رهبری بارها شعار سال‌ها را طوری طراحی کرده‌اند که ما برویم به سمت تولید و به سمت جهش تولید اما آمار ۹۰ درصد واردات روغن خام با توجه به اینکه این یک کالای راهبردی است یک مقداری از این سیاست کلی دور است؛ شما بفرمایید که الان آمار سطح کشت و تولید دانه‌های روغنی در کشور چطور است و چه برنامه‌ریزی‌هایی برای رفتن ما به سمت خود اتکایی اتفاق افتاده؟

منصوری: بنده قسمت دوم سوالتان را اول توضیح می‌دهم و از مقدماتی آغاز می‌کنم شاید فرصتی باشد که بتوانیم با مردم عزیز در خصوص تولید روغن مفهومی و اغنایی و طبیعی صحبت کنیم. سطح کشت دانه‌های روغنی در شرایط فعلی ۲۳۰ هزار هکتار است و برآورد می‌شود که از این سطح ۳۳۰ هزار تن دانه تولید شود که با تولید ۱۵۰ الی ۱۶۰ هزار تن روغن می‌شود همان آماری که جناب عالی فرمودید. یعنی یک دهم یا ۱۰ درصد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود.

تولید روغن در کشور ما فراز و فرود بسیاری را طی کرده، از دهه ۳۰ که روغن نباتی در کشور وارد شده و به تدریج جایگزین شده با تولید روغن حیوانی آرام آرام اتکای ما به روغن نباتی در سبد غذایی مردم شکل گرفته و متاسفانه به تبع نیازی که در کشور به روغن نباتی صورت گرفته تولیدات داخلی شاهد ارتقاء رشد و تولیدش نبودیم. اول سویا و بعد آفتابگردان و در دهه ۷۰ کلزا وارد عرصه تولید روغن نباتی کشور شده. این سه گیاهی که عرض کردم از لحاظ ژنتیکی از خارج از کشور وارد شده‌اند ولی کنجد و گلرنگ گیاهان روغنی هستند که در کشور زراعتشان انجام می‌شود و گیاه بومی ایران هستند.

سوال : مردم هم تشویق می‌شوند که روغن کنجد استفاده کنند... چقدر ظرفیت داریم در آن؟

منصوری: ببینید تولید روغن در کشور ما یک چند ضلعی و یا چند وجهی است. هر کدام از این اضلاع یا هر کدام وجوه که درست به آن پرداخت نشود سایر وجوه را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد، ما در مجموع نگاه صاحب نظران می‌توانیم سه نوع یا سه گروه عمده از مؤلفه‌هایی که باید برای تولید روغن به آنها توجه کرد در نظر بگیریم. عوامل محیطی و اقلیمی که ما روی کمربند خشکی دنیا قرار داریم، تغییرات دمایی در منطقه خاورمیانه دو برابر میانگین تغییرات دمایی دنیا است، ایران هم در کانون این تغییرات قرار دارد به هر حال این وضعیت تغییرات اقلیم که من متخصص اقلیم نیستم اما آثارش را درک می‌کنم باعث شده که ما قبل از اینکه آثار تغییر اقلیم را در زندگی مردم مشاهده کنیم به جد و به شدت در بخش کشاورزی آثار آن را داریم می‌بینیم.  ما می‌خواهیم در این اقلیم در اقلیمی که کم بارش‌ترین منطقه دنیا است روغن تولید کنیم و رقابت کنیم با کشورهایی که چند ده سال قبل از ما دارند روغن تولید می‌کنند و وضعیت اقلیمی‌شان بسیار مناسب‌تر از کشور ما است.

سوال: در این ۵ تا که گفتید آقای منصوری کدام یک از دانه‌های روغنی مثلاً الان کلزا بیشترین استقبال را برای کشت دارد کدام یک از این‌ها بیشترین شرایط انطباق اقلیمی را ما باهاشون داریم؟

منصوری : ببینید از سه گیاهی که عرض کردم بین کلزا فتابگردان و سویا که از خارج از کشور وارد شده‌اند کلزا گیاه پاییزه است و همزمان با گندم زراعتش انجام می‌شود آفتابگردان و سویا و کنجد گیاهان تابستانه هستند، بر اساس توجهی که صاحب نظران کشور داشتند به موضوع محدودیت آب در کشور الان محوریت تولید روغن در کشور متمرکز است بر تولید کلزا. کلزا همزمان با گندم یک ماه زودتر کشت می‌شود و چیزی حدود یک ماه یا ۲۰ روز زودتر هم برداشت می‌شود نتیجتاً اینکه ما می‌توانیم آن را در زراعت پاییز مستمر کنیم و نگرانی کمتری داشته باشیم.

سوال: این وضعیت اقلیمی ما برای تولید وضعیت خرید کلزا در کشور چطور است؟

منصوری: کلزا در سال جاری تا الان ۲۲۵ هزار تن خرید انجام شده و میزان قراردادی که بسته شده برای تحویل محصول ۲۳۵ الی ۲۴۰ هزار تن است امیدواریم که تولید از ۲۴۵ الی ۲۵۰ هزار تن فراتر برود.

سوال از محمد جعفری دبیر انجمن صنایع روغن کشی: آقای جعفری میزان مصرف روغن در کشور را بفرمایید که چه مقدار است و چه میزان ما روغن خام و دانه‌های روغنی را وارد می‌کنیم. بفرمایید که ارزبری واردات در این زمینه چقدر است و میزان خرید و پرداخت مطالبات کلزاکاران چطور انجام شده و شما در مورد این نکاتی که آقای منصوری فرمودند به ویژه در حوزه کلزا چه نظری دارید ؟

جعفری: خدمتتان عرض کنم که من از ابتدای جریان این موضوعی که شما فرمودید اینکه ما وابستگی حدود ۹۰ درصدی به واردات داریم واقعاً برای کسی مطلوب نیست و قطعاً هیچ ایرانی را شما پیدا نمی‌کنید که بیاید و از این موضوع دفاع کند که ما حتماً باید واردات کنیم واردات باید در کنار تولید باشد اولویت اول کشور قطعاً تولید است، ولی چه اتفاقی افتاد که ما در سه برنامه افزایش ضریب خود اتکایی در تامین داانه‌های روغنی نتوانستیم دستاورد خاصی داشته باشیم و امروز صحبتی که داریم می‌کنیم بیش از ۹۰ درصد وابستگی داریم؟ بحث اول این است که تمام طرح‌هایی که تا امروز تهیه و اجرا شده هیچ کدامش جامع نبوده یا بخش تولید خیلی برجسته بود یا بخش بازرگانی..

سوال: یعنی بخش بازرگانی در کار شما چیست ؟

جعفری: در حوزه تولید وقتی دانه قیمت گذاری می‌شود در شورای قیمت گذاری برای حمایت از کشاورزان معمولاً بالاتر از قیمت‌های جهانی قیمتش تعیین می‌شود به چه منظور اینطور است؛ دولت معمولاً برای کنترل تورم به کالاهای اساسی ارز یارانه‌ای می‌دهد و این وقتی وارداتش صورت می‌گیرد نسبت به تولید داخل قیمتش بالاتر است در نتیجه اتفاقی که می‌افتد تمایل به خرید برای تجار یا کارخانجات وجود ندارد .

سوال : همین جا من این سوال را از شما بپرسم دولت که خودش کلزا نمی‌خرد در واقع صنایعی که مربوط به شما هستند کلزار و خریداری می‌کنند این میزانی که خریداری می‌کنید از واردات است بیشتر یعنی تلاشتان می‌کنید که از واردات بیشتر خریداری کنید یا از تولید کننده طبق نکته‌ای که گفتید از لحاظ قیمتی؟

جعفری: الان انگیزه اقتصادی بسیار مهم است در کشور حتماً باید سیاست‌های ما به صورتی باشد که تولید داخل حمایت شود طی دو سال اخیر با اجرای این سیاستی که واردات مشروط به خرید دانه‌های داخلی شد دیدیم که حدود ۱۰ همت زیان خرید دانه‌های روغنی توسط صنایع تبدیلی پرداخت شده هم تجار و هم کارخانجات آمدند حمایت کردند و وجه کشاورزان را پرداخت کردند سال گذشته حدود ۲۷۰ هزار تن کلزا در کشور تولید شد .

سوال :همش را شما خریداری کردید ؟

جعفری: بله همه را خریداری کردند وجه کشاورزان هم در حداقل زمان ممکن پرداخت شد.

سوال: آقای منصوری چه مشوق‌هایی برای اینکه خرید داخل را دوستان انجمن داشته باشند و تقویت کنند موضوع داخل را شما برایشان گذاشتید ؟

منصوری: من یک مقدار این موضوع را بازتر کنم ببینید از آنجایی که زراعت کلزا همزمان با زراعت گندم انجام می‌شود و از منظر دیگر ما برای اجتناب از تک کشتی که زراعت ما را خسته می‌کند زمینهای ما را فقیر می‌کند و عملکردهای ما را می‌آورد پایین ناگزیر از این هستیم که به جای کشت متوالی کشت متناوب داشته باشیم دو گیاه را با هم تلفیق کنیم تا تناوب رعایت شود و منابع ما پایدار باقی بماند نهایتاً ما مجبوریم که کشاورزی را که بهش توصیه می‌کنیم کلزا بکارد و او الزامی ندارد که برای خودکفای حرکت کند و برای معیشت خودش دارد زندگی می‌کند باید صرفه اقتصادی یا درآمد اقتصادی گندم را برایش تامین کنیم.

عملکرد کلزا معمولاً نصف عملکرد گندم است پس باید با قیمت گلزار را دو برابر الی ۲/۲ برابر گندم بگیریم تا زارع اشتیاق نشان بدهد بیاید زراعت کلزا را انجام بدهد. از طرف دیگر مثلاً اگر ۱۰ تومن قیمت گندم را تعیین می‌کنیم قیمت کلزا باشد ۲۰ الی ۲۲ تومان. از طرف دیگر تا تغییری در سبد غذایی مردم از لحاظ قیمتی داده نشود و روغن به قیمت قابل خرید برای همه در اختیار باشد و روغن با ارز ترجیحی وارد کشور شود... روغنی که با ارز ترجیحی وارد کشور می‌شود قیمت وارداتش کمتر تناسبی دارد با قیمتی که در داخل کشور روی تولید داخلی گذاشته شده. بر فرض مثال اگر ما گندم را تولید می‌کنیم ۱۰ تومن گلزا را می‌گذاریم ۲۲ تومان احتمال دارد واردات دانه روغنی کلزا به کشور مثلاً با ۱۴ تومان انجام شود پس آن صنایع تبدیلی حالا اعم از روغن کشی و یا تصفیه‌ها رغبتی به این ندارند که روغن دانه تولید داخل را خرید کنند به علت اینکه دارند ما به ازای آن را با قیمت ارزان‌تر وارد می‌کنند .

سوال : شما چه مشوقی می‌گذارید که برایشان رغبت ایجاد شود ؟

منصوری: راه طبیعیش را در این دو سال که تمهید خوبی هم بود مجموع تولید داخل نظر گرفته می‌شود مجموعه واردات مورد نیاز هم در نظر گرفته می‌شود بین این دو ضریبی برقرار می‌شود هر کس یک کیلو دانه روغنی داخل را خرید کند به ازای آن می‌تواند مثلاً ۲۵ کیلو دانه روغنی خارج را با ارز ترجیحی وارد کند .

سوال: همان دانه روغنی را ؟

منصوری: این جدول دارد.

سوال: چون برای اینکه بتوانید واردات را کم کنید بالاخره باید هم تولید را بیشتر خریداری کند و هم بیشتر کشت شود ...

منصوری: اولاً این با هیچ منطقی سازگار نیست که شما ارز ۲۸۵۰۰ تومانی برای واردات روغن اختصاص بدهید اما تولید داخلی روی دست کشاورزان بماند به علاوه دانه روغنی که در کشور تولید می‌شود این دانه فساد پذیر است اگر به موقع خرید نشود و به موقع پول مردم پرداخت نشود مردم رغبت زیادی نشان نمی‌دهند به اینکه این کشت تداوم پیدا کند و تولید روغنی هم که انجام شده آن روغن فساد پذیر است ما باید بین این دوتا یک ارتباطی برقرار کنیم.

سوال : ما یعنی دولت ؟

منصوری: مجموعه کشور. چون که دولت اگر خودش بخواهد این خرید را انجام بدهد و ارزان‌تر به سفره مردم برساند باید سالیانه ۵۰۰۰ میلیارد تومان روی این فرایند سوبسید پرداخت کند با همکاری نقش خصوصی در دو سال گذشته که من همین جا جا دارد از آنها تشکر کنم یک تمرین موفقی انجام شده .

سوال : اجازه می‌دهید که این تمرین موفق را آقای جعفری بگویند...

جعفری: خدمتتان عرض کنم که ما دو سال پیش وقتی طرح واردات به شرح خرید دانه‌های داخلی را مطرح می‌کردیم و شروع فرایند را آغاز کرده بودیم برای خیلی‌ها عجیب و ناممکن بود اما دو سال اخیر دیدیم که صنایع تبدیلی ما آمدند به موقع از کشاورزان خرید کردند وجهشان را هم در کمترین زمان ممکن پرداخت کردند متناسب با اینکه شما نگاه کنید در گندم چطوری پول مردم را پرداخت می‌کنیم ولی در دانه‌های روغنی در حداقل زمان ممکن پرداخت شد و انگیزه کشت در بخش کشاورزان مخصوصاً در استان‌های جنوبی به شدت رشد کرد.

سوال : پرداختش توسط انجمن شما انجام می‌شود؟

جعفری: توسط کارخانجات هم روغن کشی و هم روغن نباتی و هم وارد کنندگان کنجاله .

سوال : مشوق‌هایی که فرمودند را توضیح می‌دهید ؟

جعفری: مشوق‌ها به این صورت بود که دولت آمد در نظر گرفت و گفت کل واردات ما چقدر است و کل تولید دانه داخلی یک نسبتی بین این‌ها برقرار کرد و قرار بود که سیاست هم به صورتی باشد که واردات به صورت مواد اولیه باشد، البته متاسفانه برخی از مدیران این را نادیده گرفتند یعنی سیاست کشور را به سمتی بردند که واردات کنجاله نسبت به دانه‌های روغنی یک مقدار صرفه پیدا کرد هم در قیمت گذاری و هم در تخصیص ارز و هم در سفارش.

سوال: یعنی برای کارخانجات روغن کشی بیشتر صرفه اقتصادی پیدا کرد؟

جعفری: به ضرر کارخانه جات روغن کشی .

سوال: به نفع کی؟

جعفری: به نفع وارد کنندگان کنجاله، نمی‌خواهم در موضوع این دانه‌های داخلی بیایم چون امروز می‌خواهیم در مورد یک طرحی صحبت کنیم که قرار است ضریب خود اتکایی‌مان را افزایش بدهیم.

سوال: ما البته گره همه این‌ها را به همدیگر مرتبط می‌دانیم؟

جعفری: حالا پیشنهاداتی هم در این زمینه دارم که شاید بشود این موضوع او را حل کرد دومین موضوعی که به نظر می‌رسید که چرا نتوانستیم تا حالا انجام بدهیم، اهتمام لازم در تمام تصمیم گیران ما وجود نداشت برخی از مدیران انگیزه و یا علاقه این را داشتند بیایند تولید کنند اما بعد از مدتی عوض می‌شدند یا یک کسی می‌آمد که اصلاً انگیزه یا علاقه نداشت نیاز فوری را نگاه می‌کرد ، سومین موضوع هم عدم استفاده از ظرفیت بخش خصوصی بود همانطور که آقای مهندس منصوری فرمودند گام اول را برداشتیم خرید دانه‌های داخلی به موقع انجام شد، اما باید چه کار کنیم که این تولید ما افزایش پیدا کند یک خرید به موقع یعنی باید به موقع از کشاورزان بخریم دوم پرداخت به موقع .

سوال : خریدش به عهده شماست؟

جعفری: بله من الان پیشنهادم که در این کار باید چه کار بکنیم هم عرض می‌کنم خدمت شما سوم استفاده از تکنولوژی مناسب طوری که دوستان ما در حوزه زراعت هستند و چهارم استفاده موثر و به هنگام از نهاد تولید باز هم در بخش تولید یعنی دو تا اقدام در بازرگانی باید داشته باشیم و دو تا اقدام تولیدی باید داشته باشیم حوزه بازرگانی باید برنامه و سیاست ما به صورتی باشد که مشوق‌های مناسبی برای تولید کنندگان داشته باشیم کی این اتفاق می‌افتد زمانی که تمام تولید کنندگان ما نگاه کنند که سمت و سوی حالا سیاستگذاران و دولت ما به سمت تولید است که بروند کشت قراردادی انجام بدهند این قدم اول برداشته شد قدم دوم کشت قراردادی از چه زمانی صنعت برایش می‌صرفد که برود کشت انجام بدهد زمانی که این تولید کننده‌ای که کارخانجات روغن کشی هستند ، روغن نباتی هستند ببینند که دولت هم دارد حمایتشان می‌کند یعنی مشوق لازم را در اختیارشان قرار می‌دهد که این زیانشان را پوشش بدهد حالا ثمره کشت قراردادی چه می‌تواند باشد وقتی کشاورز ما خیالش جمع باشد که نهاده‌اش را به موقع دریافت می‌کند بذر است، کود است، سم است ، از این طرف محصولش را هم به موقع می‌شود و به موقع هم بهش پرداخت می‌شود شما می‌توانید جهش تولید را ببینید .

سوال: الان کشت قراردادی انجام شده حتی آزمایشی اش ؟

جعفری: عرض کنم خدمت شما که نه آزمایشی نه به صورت اجرایی انجام شده ما یکسالی صنایع روغن کشی.

سوال: پس شما پیشنهادتان در توسعه‌اش بود؟

جعفری: بله و خدمتتان بگویم که یک اتفاقی افتاد صنایع ما رفتند با کشاورزان قرارداد بستند و نهاده در اختیارشان قرار دادند و تولیدشان را هم گفتند که خرید می‌کنیم ، کشاورزان متعهد ما که یک اتفاق خیلی خوبی بود برخی از این شرکت‌ها بر روی من تعریف می‌کردند که تمام وجهی که به کشاورزان پرداخت کرده بودند قبل از حوزه برداشت آمدن محصولشان را به کارخانه تحویل دادند این نشان می‌دهد که چقدر ما کشاورزان خوبی داریم همه این اتفاق افتاد اجرایی شد اما چرا شکست خورد ادامه پیدا نکرد این چه راه‌ها خیلی مهم است وقتی شما یک کشت قراردادی می‌بندید ابتدای فصل قیمت گذاری می‌شود تا انتهایش باید یک قیمت باشد چند بار قیمت تغییر می‌کند.

سوال: دولت قیمت را تغییر می‌داد؟

جعفری: بله دولت تغییر می‌داد.

سوال: آقای منصوری چرا دولت تغییر می‌داد اگر این یکی از راه‌های برون رفت از واردات است؟

منصوری: ببینید اشاره‌ای که دوستمان می‌کنند مربوط به دو سال گذشته است درگیری‌های منطقه‌ای که در حوزه ژئوپلوتیک ما صورت گرفت باعث شد که به نوعی امنیت غذایی ما تحت تاثیر قرار بگیرد مدیران داخلی کشور تصمیم گرفتند که برای ایجاد انگیزه بیشتر در افزایش تولید داخلی قیمت‌های داخلی را دو سال هم این انجام شد قیمت‌های داخلی را بعد از اینکه اعلام کردند مقداری شارژ کردند که کشاورزان تمامی محصولشان را انگیزه داشته باشند بیاورند تحویل کشور بدهند و کشور بتواند در راستای اهداف ملی از آنها استفاده کند بعد از آن هم دیگر تکراری در این زمینه صورت نگرفته .

سوال: همین تغییر قیمت تکرارش را متوقف کرد تغییر قیمتش به چه دلیل اتفاق افتاد به لحاظ کارشناسی بگویید چون آن موقع مسئولیت نداشتید آقای منصوری؟

منصوری: ببینید وقتی که تولید در یک کشوری مخصوصاً الان منظور کشور خودمان است با توجه به نهاده‌های مختلف انجام می‌شود نهاده‌های مختلف دچار تورم می‌شوند و تولید نهایی با توجه به تورم مولفه‌های تولید دیگر مقرون به صرفه نیست مدیر بخش اجتناب ناپذیر است که بیاید ورود کند و قیمت آن تولید را بالاتر ببرد تا تولید کنندگان تولیدشان را ادامه بدهند در نهایت بیایند تولیدشان را تحویل بدهند تا بتواند کشور از آنها در راستای اهداف خودش استفاده کند این به نظر من در آن دو سال اجتناب ناپذیر بوده .

سوال: الان شما این را گفتید که کشت قراردادی یکی از مؤلفه‌هایی است که این خودکفایی را نزدیک‌تر می‌کند شما به عنوان یک کارشناس نکته‌ای که آقای منصوری گفتند بسیار درست است یعنی وقتی تورم تولید برخورد می‌کند اجتنابی از اینکه قیمت‌هایی تغییر کند نداریم شما فکر می‌کنید که اگر آن موقع در مقام مسئولیت بودید باید چه کاری می‌کردید که کشت قراردادی شکست نخورد ؟

جعفری: فرمایش ایشان کاملاً درست است وقتی قیمت تولید افزایش پیدا می‌کند برای تولید کنندگان باید متناسب با افزایش قیمت در نظر بگیریم اما یک نکته‌ای دارد این افزایش قیمت باید توسط دولت با ابزارها یا سیاست‌ها یا حالا مکانیزم‌هایی که در دولت وجود دارد حمایت شود.

سوال: چطوری راهکار عملیاتی؟

جعفری: ما آن موقع پیشنهاد کردیم که بیایید مثلاً تخفیفات تعرفه‌ای را چون آن موقع هنوز این نبود تخفیفات را در کنارش در نظر بگیرید حتی یارانه‌هایش را در نظر بگیرید قیمت محصول ما را تغییر بدهید که بتوانیم متناسب با آن خرید داخل انجام بدهیم متاسفانه تصمیم گیری در این خصوص حداقل ۵ ماه با تاخیر انجام شد یعنی یک خواسته به حق متاسفانه به خاطر عدم اهتمام چون متاسفانه این موضوع است ، چون وقتی شما به تعهدات خودت انجام می‌دهی انتظار داری که در بخش دولتی هم تعهداتش را انجام بدهد امروز وقتی شما یه خریدی را انجام می‌دهید گاهاً برخی از بخش‌های وزارتخانه‌های مختلف آن انگیزه یا اهتمام و هر اسمی را که برایش بگذاریم برای ایفای تعهداتشان ندارند و اولویتشان تولید نیست ما باید اولویت کشور را برگردانیم به سمت تولید اگر می‌خواهیم سیاست گذاری کنیم اگر می‌خواهیم سرمایه‌گذاری کنیم برای تولید ثبات باید داشته باشیم .

سوال: آقای جعفری من یک نکته‌ای را همین جا از شما بپرسم و بسیاری از صنایع و انجمن‌ها هم قطعاً شبیه شما یک چرخه این شکلی را دارند فرمودند آقای منصوری که وقتی که کلزا را شما می‌خرید به ازای هر کیلو خرید شما یک مقداری واردات می‌توانید بکنید ، حالا چه کلزا و چه دانه‌های روغنی این چرخه خودش باعث می‌شود که واردات تقویت شود پس مشوق از طرف دولت گذاشته شده ولی همین مشوق در جهت تشویق واردات است و شما خودتان هم به هر حال منافع انجمن شما و شرکت‌های روغن کشی هم در این زمینه است که بخشی در واردات تامین شود حالا این را شما تامین بدهید به کل صنعت؟

جعفری: من از شما یک سوالی بپرسم شما اگر جای یک تولید کننده باشید دوست دارید که منابع یا مواد اولیه تان را از دورترین نقطه تامین کنید یا نزدیک‌ترین محل؟

مجری: نزدیک‌ترین؟

جعفری: بله نزدیک‌ترین باشد، ما شما هم برای ادامه تولید چون تعهد دارید به کارگرت تعهد دارید به مصرف کننده‌ات که باید حقوق آن را پرداخت کنی باید قیمتت را در مقابل مصرف کننده متناسب کنی به این دو تا تعهد باید عمل کنی آیا شما می‌توانید زیان کنید، قطعاً نمی‌توانید ، زیان نباید باشد اینجا فرمایش شما مشوق‌هایی که دولت طراحی می‌کند می‌آید بخشی از زیان را پوشش می‌دهد من در ابتدای صحبت‌هایم خدمت شما عرض کردم منافع بلند مدت کشور در افزایش تولید است اگر قرار است واردات هم انجام بدهیم باید واردات مواد اولیه انجام بدهیم همین را که امروز نمی‌بینیم امروز در حوزه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی این را نمی‌بینیم اصلاً .

سوال: آقای جعفری من یک سوال بپرسم روغن خام بیشتر وارد می‌کنید در حوزه مشوق‌ها یا کنجاله؟

جعفری: ببینید روغن خام برای صنایع تبدیلی ما که صنایع روغن نباتی است وارد می‌شود و آنها مواد اولیه‌شان را وارد می‌کنند برای اینکه بتوانند تصفیه و بسته‌بندی کنند اما همیشه باید بین واردات دانه‌های روغنی روغن خام و کنجاله شما جوری طراحی کنید که مواد اولیه بیاید ببینید سال گذشته واردات بی‌رویه کنجاله داشتیم چرا آیا این در جهت افزایش تولید است البته نیاز مرغداران ما باید تامین شود من می‌دانم که تمام مرغداران مثل روغن کشی‌ها علاقمند هستند که از نزدیک‌ترین محل مواد اولیه‌شان را تامین کنند ولی گاهاً وقتی تخصیص ارز را نگاه می‌کنیم ثبت سفارش را نگاه می‌کنیم یا موضوعات واردات را نگاه می‌کنیم می‌بینیم که سو یا جهت گیری برخی از مدیران ما به این سمت نیست.

سوال: یعنی به نظر شما روغن خام وارد کردنش ارزشمندتر است از کنجاله است یا اقتصادی‌تر از کنجاله است؟

جعفری: دو تا محصول متفاوت است دانه‌هایش چون روغن مورد مصرف یک صنایع است و کنجاله مورد مصرف دامداری‌ها و مرغداری‌ها است.

سوال: آقای جعفری این نکته را که بهش رسیدین که من مطمئنم آقای منصوری هم می‌توانند تکمیل کنند همین جا نگه داریم آقای ابراهیم هزار جریبی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان میهمان تلفنی ما هستند، آقای هزار جریبی در جریان بحث ما قرار گرفتید یکی از استان‌های تولید کننده مطرح در کلزا استان گلستان است میزان تولید و خرید دانه‌های روغنی در استان شما چقدر است؟

هزار جریبی: امسال ما ۳۸ هزار هکتار کشت کلزا داشتیم که تولیدش ۵۸ هزار تن بوده با عملکرد یک و نیم تن در هکتار که البته نسبت به سال گذشته ما کاهش کشت و تولید را داشتیم مستحضر هستید که ما در گذشته سابقه کشت خیلی خوبی در کلزا داشتیم و با وجود ۱۰۰ هزار هکتار جزء رتبه اول کشت کلزا در کشور بودیم .

سوال : الان ۱۰۰ هزار هکتارتان شده ۳۸ هزار هکتار ؟

هزار جریبی : بله ۳۸ هزار هکتار .

سوال: چرا کم شده؟

هزار جریبی: هم موضوع قیمت دانه‌های روغنی نسبت به سایر محصولات به ویژه گندم مسئله مهمی است و هم اینکه پرداخت وجه به کشاورزان به خصوص سال گذشته با ۶ ماه تاخیر در استان گلستان پرداخت شد رغبت کشاورزان برای کشت مجدد در سال جاری را کمتر کرد .

سوال: ما الان در داخل استودیو یکی از نکاتی که مهمانان حضوری برنامه گفتند که به سطحی رسیدیم که یک ماهه پرداخت مطالبات کلزاکاران در واقع انجام می‌شود الان چرا در استان گلستان شش ماه طول کشیده تا پرداخت شود ۱۰۰ هزار هکتار به ۳۸ هزار هکتار تقریباً یک عقبگرد جدی است؟

هزار جریبی: عرض کردم سال گذشته چون با تاخیر ۶ ماهه پرداخت شد ولی امسال خیلی مناسب‌تر بود ما فعلاً ۶۲ درصد وجه کشاورزان را پرداخت کردیم و امیدواریم که در همین ماه به عدد خیلی بیشتری برسیم و قسمت خیلی کمش مرداد ماه خواهد رسید نسبت به سال گذشته پرداخت وجه کشاورزان در امسال بسیار خوب و رضایتمند بوده .

سوال: آقای هزار جریبی به هر حال مشخص است که کشاورزانی که ۱۰۰ هزار هکتار را زیر کشت بردند در سال گذشته قابلیت این را دارند که الان هم برگردند به همین میزان هکتار چه مشوق‌هایی در نظر گرفتید برای اینکه کشاورزان امسال ، که حالا مطالباتشان یک ماه پرداخت شده آن‌هایی که حالا در این ۳۸ هزار هکتار تولید کردند برگردند به همان مقدار ۱۰۰ هزار هکتار و حتی بیشتر؟

هزار جریبی: مسلماً اقدام مثبت امسال برای پرداخت وجه کلزاکاران استان گلستان انگیزه‌شان را برای توسعه کشت سال آینده افزایش خواهد داد ضمن اینکه ما در الگوی کشت هم برای پاییز امسال سطح بیشتری را در نظر خواهیم گرفت به خصوص قسمت‌هایی که در دیم زارها هستند مورد حمایت طرح جهش تولید در دیم زارها است که همکاری مشترک بین وزارت کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام و موارد فنی که اقدام شده حضور هیبرید و غیرهبریدی که تامین می‌شود این حتماً برای سال جدید انگیزه کشاورزان را برای کشت بیشتر خواهد کرد.

سوال: یعنی تقاضاهای جدیدی در این زمینه وجودداشته؟

هزار جریبی: بله چون عرض کردم تجربه کشت تا ۱۰۰ هزار هکتار داشتیم و استان مساعدی است برای کشت محصول کلزا حتماً ما برای سال جدید شاهد افزایش کشت خواهیم بود .

سوال: نکته مهمی که شاید در این زمینه بشود به آن اشاره کرد این است که استان گلستان در این زمینه جز استان‌های بسیار مهم است و ما هم برای خودکفایی تولید کلزا و یا به هر حال دانه‌های روغنی یک بخشی هم کلزا به تلاش استان گلستان و کشاورزانش احتیاج داریم فکر می‌کنید که چقدر ظرفیت داریم برای اینکه حتی از آن ۱۰۰ هزار هکتار بیشتر شویم؟

هزار جریبی: البته می‌شود تا حتی ۲۰۰ هزار هکتار هم کشت کلزا را افزایش داد، بهترین مسئله این است که ما با توجه به اینکه کارخانه روغن کشی هم در استان داریم و کارکنان فعالی هم هستند در حوزه کشاورزی قراردادی وارد شوند.

سوال: آقای منصوری خیلی نکته مهمی را اشاره کردند چه خوب شد که در این قسمت برنامه راجع به استان‌های مهمی که در این زمینه وجود دارند صحبت کردیم ۱۰۰ هزار هکتار سال گذشته رسیده به ۳۸ هزار هکتار در قانون برنامه هفتم پیشرفت خودکفایی ۴۰ درصدی ما داریم در تولید دانه‌های روغنی اگر ما بخواهیم در طول برنامه به این ۴۰ درصد برسیم الان این یک سوم شدن یک استان خودش تاثیر خیلی زیادی می‌گذارد و ما نمی‌توانیم به این ۴۰ درصد برسیم اگر برنامه‌ریزی‌های وزارتخانه نباشد؟

منصوری: در فراز پیشین صحبتم موضوعی را نیمه کاره صحبت کردم اگر اجازه بدهید ادامه‌اش را بگویم ، هر سه گروه عمده مشکل و چالش ما برای تولید روغن در کشور داریم یک گروه مشکلات محیطی و اقلیمی هستند که عرض کردم ما در یکی از کم بارش‌ترین نقاط دنیا هستیم گروه دوم فنی و تکنیکی است که آن را در فراز دیگری از صحبت‌هایم خواهم کرد موضوعات اقتصادی و بازرگانی یکی از چالش‌های سنتی و دیرینه تولید روغن در کشور است به دو شکل این خودش را نشان می‌دهد یکی اینکه برخی از دست‌اندرکاران یا کسانی که دخیل هستند در خرید دانه‌های روغنی و از آنها من همین جا خواهش می‌کنم که سال‌های بعد همگام‌تر و هم افزاتر با ما همکاری کنند به موقع تلاش کنند تا محصول زارع تحویل گرفته شود..

سوال : دبیرشان اینجا نشستند آقای منصوری؟

منصوری: آقای جعفری همراه هستند آقای جعفری کمک ما هم کردند ، من تشکر ویژه ازشون دارم، وقتی که دانه روغنی کلزا می‌رسد برداشت می‌شود و در گرمای ایلام و خوزستان با ۴۸ درجه ۵۰ درجه مواجه می‌شود روغن به تدریج از بذر خارج می‌شود فساد پذیر می‌شود و هر روز تاخیر در این سودآوری کشاورز را تحلیل می‌برد حتماً آن کشاورز سال بعد دیگر کلزا نمی‌کارد وقتی این ریسک تولید را می‌بیند سال بعد دیگر کلزا نمی‌کارد ، مورد دوم کشاورزی هم که می‌کارد و محصولش را به موقع تحویل می‌گیرند ازش اما پرداخت پولش تا ۶ ماه به طول می‌انجامد اون هم سال بعد دوباره کلزا نمی‌کارد .

سوال: مشکلی که الان گلستان دارد؟

منصوری: الان شما با هر کدام از استان‌ها ارتباط بگیرید مشکل و چالش اصلی تولید روغن در کشور همین است با تک تک استان‌ها الان شما ارتباط برقرار کنید همه همین مشکل اقتصادی و بازرگانی را می‌گویند ، بنده به عنوان یک محقق ۲۵ الی ۳۰ ساله دانه‌های روغنی عرض می‌کنم ، طرح تولید روغن در کشور هیچ ایراد فنی و تکنیکی ندارد در همین اقلیم با بضاعت دانشی که الان در بخش موجود است ما می‌توانیم دو سه برابر وضعیت موجود تولید داشته باشیم، به هر حال اگر موضوعات اقتصادی و بازرگانی و خرید و قیمت مناسب خرید آسان پرداخت سریع این سه تا را ما حل کنیم مردم رغبت دارند که انجام بدهند.

سوال: آقای دکتر یک بار دیگر سوالم را تکرار می‌کنم خدمت شما ، توضیحاتتان هم خیلی تکمیل و کامل بود ولی سوال اصلی من این بود الان برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برای حل مشکلی که گفتید که من الان استان گلستان را همکارانم گرفتن استان‌های دیگر رو هم ما بگیریم گفتند که همین مشکل است برنامه عملیاتی وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه چیست من این جواب را از شما بگیرم از آقای جعفری هم که مسئول خرید این ماجرا هستند در واقع این سوال را می‌پرسم؟

منصوری: یک نکته تکمیلی در ادامه فرمایشات برادر عزیزمان آقای هزار جریبی عرض کنم پارسال سطح کشت گلستان ۱۰۰ هزار هکتار نبوده کمتر بوده ایشان هم نفرمودند ۱۰۰ هزار هکتار پارسال بوده فرمودند که سنوات قبل بوده فرمودند یک زمانی صد هزار هکتار بوده الان کاهش پیدا کرده سال قبل ۱۰۲ هزار تن تولیدشان بود فکر می‌کنم ۶۰ هزار هکتار یا ۵۰ هزار هکتار شما هر استانی که الان بروید ببینید کاهش سطح دارد برگردید تاریخچه را نگاه کنید می‌بینید که پارسال پرداخت خوب نداشته، هر استانی که افزایش سطح دارد پارسال پرداخت خوب داشته پارسال در خوزستان پرداخت ما خوب بوده امسال ۱۰ هزار هکتار در استان خوزستان افزایش پیدا کرده .

مجری: خیلی ممنونم آقای منصوری ولی من باز این سوال را از شما خواهم پرسید به خاطر اینکه من قانع نشدم.... میهمان تلفنی بعدی آقای عسگری رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی هستند...

سوال: آقای عسگری ما طبق برنامه هفتم پیشرفت باید به خودکفایی ۴۰ درصدی در تولید دانه‌های گیاهی و روغنی در کشور برسیم الان ظرفیت‌هایی که از استان‌های مختلف دارد اعلام می‌شود حالا خوزستان را آقای منصوری گفتند که به دلیل آن مشوق‌هایی که برایشان وجود داشته ۱۰ هزار هکتار هم اضافه شده ولی بقیه استان‌ها الان استان گلستان را ما باهاشون صحبت کردیم حالا در واقع رئیس سازمان جهاد کشاورزی شان گفتند که ۱۰۰ هزار ولی گفتند ۶۰ هزار یا ۵۰ هزار بوده به ۳۸۰۰۰ رسیده الان ما چطوری می‌خواهیم الان این ۴۰ درصد خودکفایی را انجام بدهیم وقتی که میزان مشوق‌ها آنقدر نبوده که نه تنها زیاد شود این هکتارها که کم شده؟

عسگری: اگر اجازه بفرمایید من یک اشاره‌ای کنم به میزان روغن مورد نیاز کشور استحضار دارید که ما تقریباً ۹۰ درصد نیاز روغن از طریق واردات انجام می‌شود یعنی یک مشکل جدی که اگر تحریم‌ها و مباحث دیگری ایجاد شود قطع به یقین برای ما چالش ایجاد خواهد شد کشوری به ما روغن ندهد یا اینکه روغن‌هایی که می‌آید با استانداردهای جهانی همخوانی نداشته باشد به هر حال باید چاره‌اندیشی کرد بر همین اساس ما برنامه ششم توسعه در همین بحث آنچه را که اجرا شد بسیار ناقص بود به طور کلی در حوزه آب کشاورزی منابع طبیعی محیط زیست ۳۰ درصد بیشتر اجرایی نداشتیم آن هم ناقص برنامه هفتم که ما بستیم و پیگیری کردیم یک فضای ایجاد کردیم که همه ظرفیت‌ها با قابلیت‌ها بیاید پای کار به طور خاص در بحث نیاز روغن کشور بتوانیم به یک نقطه مطلوبی برسیم بالاخره ما تا کی باید ۹۰ درصد روغن وارداتی کشور را از طریق یا نیاز روغن کشور را از طریق واردات تامین کنیم .

سوال: آقای عسگری ما در عمل داریم الان من ابتدای سوال خدمتتون گفتم ما برعکس این در عمل داریم حرکت می‌کنیم طبق آماری که خود استان‌های مختلف در این زمینه دارند می‌دهند؟

عسگری: ببینید ما طبق ماده ۳۵ گفتیم که در بحث کاهش واردات دانه‌های روغنی و روغن مورد نیاز ، حالا اشاره کردید به ۴۰ درصد و ۵۰ درصد که قرار است تا ۱۰ درصد ما به اصطلاح مشکلاتمان را حل کنیم به طور سالانه یعنی برنامه ۵ ساله هفتم پیشرفت و توسعه که هست هر سال ۱۰ درصد ما بتوانیم در بحث توسعه یا سطح زیر کشت دانه‌های روغنی به یک نقطه مطلوبی برسیم این در برنامه هفتم توسعه آمده برنامه هفتم توسعه هم لازم الاجرا است ، دولت محترم مکلف است و موظف است که این کار را انجام بدهد یکی از دستگاه‌هایی که باید این کار را انجام بدهد وزارت جهاد کشاورزی است وقتی در قانون آمد و قانون تصویب شد و قانونگذار مشخص کرد بالاخره مسیر توسعه کشور بحث امنیت قضایی دولت وزارت جهاد کشاورزی موظف و مکلف است که این کار را انجام بدهد ما حرکت خوبی در حوزه تحقیقات دانه‌های روغنی به طور خاص بحث مربوط به کلزا را داشتیم چون ما کلزا داریم آفتابگردان داریم گلرنگ داریم محصولات مختلف داریم که به هر حال روغن گیری شود بحثمان روی کلزا بود کلزا را خیلی از کشاورزان کار را شروع کردند با انگیزه هم شروع کردند متاسفانه دستگاه‌های متولی به موقع و به هنگام به وظایفشان عمل نکردند .

سوال : راهکارش چیست آقای عسگری ؟

عسگری : ببینید ما در بودجه ۱۴۰۴ به عنوان مثال برای همین بخش هم اعتبار دادیم ضمن اینکه در برنامه هفتم توسعه دولت را مکلف کردیم به تناسب درآمدی که دارد حوزه‌هایی که مأموریت بهش داده می‌شود کار انجام شود یکی از حوزه‌ها همین است گفتیم که ماده .

سوال‌: آقای عسگری من همین جا این سوال را از شما بپرسم کلزا ر را دولت نمی‌خرد دیگر در واقع آن انجمن‌ها در واقع بخش خصوصی می‌خرد این بودجه‌ای که قرار دادید برای این موضوع در اختیار وزارت جهاد دقیقاً چطور مصرف می‌شود چه کار انجام می‌شود که برسد به دست کشاورز ؟

عسگری : حالا من خدمت شما عرض می‌کنم خوشبختانه امسال یه کاری کردیم آمدیم بودجه‌های مجموعه وزارت جهاد کشاورزی در قالب بحث تولید و بحث امنیت غذایی مشخص کردیم یک اعتبار خاصی را در اختیار هم سازمان برنامه بودجه و هم وزارت جهاد کشاورزی که دستش باز باشد اون جاهایی که مهم است و تاثیرگذار است مثل مثلاً خرید دانه‌های روغنی یا خرید کلزا برود کارش را انجام بدهد ایراد ما در کشور این است که وزارت جهاد کشاورزی و دستگاه‌های متولی به ماموریت خودشان عمل نمی‌کنند ماموریت خودشان را خوب انجام نمی‌دهند خوب ایفای نقش نمی‌کنند کشاورز هم بی‌انگیزه می‌شود وگرنه شما اگر در بحث خرید کلزای تولیدی به موقع از کشاورز خرید کند کشاورز حتماً برای سال بعد می‌رود با انگیزه بیشتری با فناوری بیشتری کار را انجام می‌دهد و تولیداتش را دنبال می‌کند.

سوال: آقای عسکری طبق نظر برخی از کارشناسانی که بعضاً در وزارت کشاورزی هم حضور دارند میزان خود اتکایی و توان خود اتکایی تولید دانه‌های روغنی نصف میزانی است که در برنامه هفتم پیشرفت قرار داده شده در مورد این تضاد عددی که وجود دارد برای عملیاتی شدنش شما فکر می‌کنید که چه دلیلی دارد برخی می‌گویند تا ۲۵ درصد توان داخل وجود دارد برای این خود اتکایی؟

عسکری : ببینید من معتقدم اگر اراده‌ای باشد به راحتی می‌شود به نقطه مطلوب در تولید رسید امروز شما فضایی ایجاد کنید همین را در قالب الگوی کشت قرار دهید به کشاورز بگویید که نهاده‌ها را می‌گذارم در اختیارت تضمینی هم این محصول را ازت می‌خرم حتماً کشاورز ما نخواهد رفت هندوانه کشت کند با آب‌بری بالا ، حتماً کشاورز ما نخواهد رفت جالیز کشت کند یا میزان به میزان زیاد ببرد به زیر سطح کشت از زمین آب و یا فضایی که وجود دارد یا فصل کشت ر قالب همین محصول استفاده می‌کند .

سوال: پس همه این‌ها به برنامه‌ریزی خود وزارتخانه برمی‌گردد یعنی قانون شما مشکلی در این زمینه ندارد؟

عسگری : وزارت جهاد کشاورزی موظف است در راستای برنامه پیشرفت ۵ ساله هفتم توسعه حرکت کند این برنامه هم که بسته شده من خدمت شما عرض کنم ۸۰ درصدش محصول استفاده از ظرفیت و قابلیت و توانمندی‌های افراد خبره تحصیل کرده گان دانشگاهی، اساتید دانشگاه و کشاورزان پیشرو و کارشناسان فنی مهندسی است که حدود ۷ تا ۸ ماه ما این‌ها را آورده‌ایم در کمیسیون محصولش شده برنامه ۵ساله هفتم توسعه در این حوزه .

سوال : آقای عسگری اجازه می‌دهید که آقای منصوری در این مورد توضیح بدهند چون نکاتی که شما گفتید همش برمی‌گردد به وزارتخانه، آقای منصوری نکاتی که آقای عسگری گفتند همش برمی‌گردد به برنامه‌ریزی‌های شما؟

منصوری: تشکر می‌کنم به ویژه از حمایت‌هایی که مجلس محترم در طرح تولید روغن در کشور انجام داده‌اند اخیراً از وزارت نیرو به وزارت جهاد اعلام شده که هاب در اختیار برای انجام زراعت پاییزه مقدار قابل توجهی کاهش خواهد داشت قطعاً محدودیت‌های منابع به ما دیکته می‌کند که سطوحمان را کاهش بدهیم و بهره‌وری مان را ر سطح بالا ببریم تا بتوانیم از منابع حداکثر بهره‌وری را داشته باشیم اصلاً جدولی که ما داشتیم برای اعلام استان‌ها بر اساس محدودیت منابع آبی تغییر کرده و به علاوه برنامه‌ای هم که ما اول خودمان با توجه به معنا به اعلام کردیم که به رویت مجلس محترم برسد بر اساس ۲۵ درصد تامین روغن بود مجلس لطف کردند و گام را بلندتر برداشتند ما ازشون تشکر می‌کنیم ۴۰ درصد را در نظر گرفتند اما به هر حال این الزامات یعنی یک پیش نیازهایی می‌خواهد ، بحث آب جدی است در کشورمان الان کمبود منابع روی تولید گندم اثر گذاشته قطعاً در کشت پاییز کلزا اثر خواهد گذاشت امیدواریم ببینیم که آینده چه اتفاق خواهد افتاد.

سوال: آقای عسگری نکته‌ای دارید برای تکمیل این فرمایشات آقای منصوری؟

عسگری: تغییرات اقلیمی را دیگر کاری نمی‌شود کرد ولی قرار نیست که قانون را یک قانون دقیق ظریف و شفاف ایجاد نکنیم حتماً ما باید قانون را تصویب کنیم ، در راستای آن قانون بتوانیم که اگر به صد در صد نمی‌رسیم به ۸۰ درصد برسیم نکته‌ای را آقای منصوری اشاره کردند در بحث بحران آب ما امسال بحران آبمان به یک نقطه نگران کننده‌ای رسیده ولی سنوات قبل قبل‌ها که اینطوری نبوده الان که ما این برنامه را تصویب کردیم حداقل یک ساز و کاری تعریف کنند که همین مقداری که در این شرایط کشت می‌کنیم کشاورز با انگیزه کشت کند محصولش را بروند بخرند الان استان گلستان که ما بازدید داشتیم به شدت کشاورزان گله‌مند بودند در بحث همین گندم من یک اشاره‌ای کنم ما ۲۴۶ همت از بودجه ۱۴۰۴ پول گذاشتیم در اختیار دولت محترم و اجازه داده‌ایم بهش و گفته‌ایم که از این پول استفاده کنید گندم را خریداری کنید چرا پول گندم پرداخت نمی‌شود مطمئن باشید یکی از دلایلی که امسال ما کاهش سطح زیر کشت گندم داشتیم به خاطر این بود که سال گذشته به موقع پول گندم را پرداخت نکردیم اگر ما بر اساس قوانین حرکت کنیم قطعاً اتفاقات خوبی خواهد افتاد .

سوال: ما به نکات خیلی مهمی رسیدیم آقای جعفری به هر حال تهش خرید کلزا و راضی نگه داشتن کشاورزان در این حوزه مسئولیت انجمن شما و شرکت‌هایی است که زیر مجموعه این ماجرا دارند کار می‌کنند چطور ما می‌توانیم این جهش تولید را حفظ کنیم وقتی که ممکن است که شما به موقع پول کشاورزان را پرداخت نکرده باشید و ۱۰۰ هزار یا ۵۰ هزار یا ۶۰ هزار هکتار تبدیل شده باشد به ۳۸ هزار هکتار ؟

جعفری: خدمتتان عرض کنم که پرداخت وجه کشاورزان یکی از مولفه‌های خیلی موثر در جهش تولید است اگر قرار است این طرحی که مقام معظم رهبری دستور دادند که در خصوص تولید دانه‌های روغنی باید شاهد یک جهش باشیم و آن برنامه هفتم که حالا ۴۰ تا ۵۰ درصد را بخواهیم در داخل کشور تامین کنیم و واردات بی‌رویه کنجاله و یا محصولات دیگر رو نداشته باشیم باید چند راهکار بدهیم اول یک کمیته تخصصی در حد معاون اول رئیس جمهور باید تشکیل بدهیم به قید فوریت و تصمیمات لازم را در همان جا اخذ کنیم و بدنه وزارتخانه‌های مختلف و سازمان‌های مختلف را هماهنگ کنیم با این تصمیم.

سوال: کدام سازمان‌ها؟

جعفری: سازمان برنامه و بودجه ،وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی چون در بدنه برخی از این وزارتخانه‌ها ناهمگونی می‌بینیم یک بخشی به شدت دنبال تولید یک بخشی امروز اصلاً فعالیتی ندارد.

 سوال: سهم شما چقدر است؟

جعفری: حالا بخش خصوصی بخش خصوصی ورودش به این عرصه لازمه‌اش این است که متقابل تعهداتش دیده شود قطعاً صنایع تبدیلی در جهت ایجاد افزایش ضریب خود اتکایی نقش خودشان را ایفا می‌کنند ورود خواهند کرد و در حوزه کشت قراردادی اگر به قید فوریت دولت تصمیمش را بگیرد و ابلاغ کند و آن پکیجی که لازم است برای اجرای این کار طراحی کند به شما قول می‌دهم که این اتفاق در کنار این می‌افتد .

سوال: یعنی مشوق‌هایی که برای خرید کلزا به شما دادند کافی نیست؟

جعفری: باید طراحی کنیم برای کشت قراردادی حالا باید روش‌های مختلفی استفاده کنیم وقتش الان نباشد من همه را توضیح بدهم ولی باید یک پکیجی داشته باشیم متناسب با شرایطی که می‌خواهیم ایجاد کنیم در برخی استان‌ها سال گذشته امسال نه سال گذشته مشکلاتی که داشتیم من برخی از این شرکت‌ها را می‌شناسم و می‌دانم که آنها هم در کنار تولید کنندگان قرار می‌گیرند شاید مشکلاتی برایشان ایجاد شد مثل ثبت سفارش‌ها چون همین شرکتی که نتوانست پرداخت کند چند سال بعد آمد کشت قراردادی کمکمان کرد و اگر بسته‌ای که می‌خواهیم طراحی کنیم در آن کمیته سیاست‌های حمایتی در آن طراحی کنیم همزمان قیمت تضمینی را باید اعلام کنیم و یا حوزه‌های تولید که دوستان معاونت زراعت ما در آنجا تخصص دارند در آن کمیته باید یک پکیج مناسبی طراحی کنیم و به قید فوریت چون زمان را داریم از دست می‌دهیم اگر قرار است ظرف ۵ سال ۳۰ تا ۴۰ درصد روغن مورد نیاز را در کشور تامین کنیم باید تصمیمات به موقع بگیریم درست و به موقع گاهاً تصمیمات به موقع نیست شما وقتی می‌آیید دستورالعمل خرید تضمینی را ۲۷ اسفند ابلاغ می‌کنید مسلم است که تاثیر پیدا می‌کند یا ۸ فروردین سال گذشته اعلام می‌کنید که چه کار باید کند بخش خصوصی دو طرف را باید ببینیم بدنه وزارتخانه‌ها هم باید این را کمک کنند یعنی این نباشد که فقط یک نفر بیفتد دنبال تولید بقیه اصلاً انگیزه‌ای برای این کار نداشته باشد.

سوال: جمع بندی بفرمایید آقای جعفری...

جعفری: من خدمتتان عرض می‌کنم که اگر این طرح اجرا شود و حالا همه قسمت‌هایش را ببینند چون بعضی‌ها می‌گویند که نمی‌شود من می‌گویم که حالا دوستان زراعت من پرسیدم گفتند که می‌شود از طریق افزایش راندمان این کار را کرد یا از بذرهای مناسب استفاده کرد که این‌ها سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت می‌خواهد .

سوال: بله این نکاتی که دارید می‌گویید همه بلند مدت است؟

جعفری: در همین کوتاه مدت اگر انجام بدهند به شما قول می‌دهم که ورود صنایع تبدیلی به حوزه کشت قراردادی می‌تواند یک دستاورد بسیار بزرگی برای کشور داشته باشد.

سوال: امیدواریم که بخش خصوصی هم به تکالیف دقیق خودش عمل کند و فقط سود طرف خودش را نبیند آقای منصوری جمع‌بندی شما رو می‌شنویم؟

منصوری: اقدامات دیر هنگام و گاهاً با عیار کم برخورداری از خردمندی تولید روغن در کشور را با فراز و فرود مواجه می‌کند اگر که ما همراهی بخش خصوصی را در این زمینه می‌خواهیم که باید ادامه داشته باشد باید فرایند را در زمانی تعریف و تعیین و ابلاغ کنیم که بخش خصوصی هم بتواند تامین منافع خودش را در همان زمان ببیند بر فرض ارتباط بین خرید دانه داخلی سفارش تخصیص ارز این‌ها زمانبر است اگر ما یک مقدار این کارها را داریم انجام می‌دهیم این اقدامات را زود هنگام و به موقع انجام دهیم قطعاً بسیاری از این نگرانی‌ها برطرف خواهد شد باز هم من عرض می‌کنم تولید روغن در کشور مشکل تکنیکی و فنی اصلاً ندارد اگر ما همت کنیم مشکلات بازرگانی و اقتصادی را برطرف کنیم.

سوال: این اگرها را که خود دولت باید حل کند چون اگرها را شمای کارشناس می‌دانید ولی وقتی می‌شینید روی صندلی دولت کمی این اگرها زیاد می‌شود؟

منصوری : بنده به عنوان یکی از متولیان تولید روغن در کشور با توجه به موضوعی که طرح شد به مردم عزیزمان عرض می‌کنم که ما در این مسیر مصمم هستیم با حمایت دولت محترم وزارت جهاد کشاورزی و همراهی مجلس و منویات بیانات مقام معظم رهبری این راه را محکم و قاطع ادامه خواهیم داد.