فرسایش خاک، بحران خاموش در همدان:
کنترل سالانه ۲ تن فرسایش خاک در همدان
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری همدان: فرسایش خاک در این استان، میانگین ۱۰ تا ۱۵ تن است.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما، مرکز همدان، محمد مهدی آرتیمانی،
با بیان اینکه سالیان زیادی زمان نیاز است تا یک سانتیمتر خاک تشکیل شود، گفت: با عملیات آبخیزداری به کنترل سیل، رسوب و فرسایش خاک کمک میشود.
وی با اشاره به اینکه عملیات حفاظتی شامل عملیات مکانیکی، بیومکانیکی و مدیریتی است، افزود: در ۳۰۰ هزار هکتار از عرصههای منابع طبیعی استان عملیات حفاظتی خاک انجام شده است.
با اجرای عملیات مکانیکی رسوبات کنترل میشود به طوریکه با این عملیات از رسوب خاک در بندها و سدها جلوگیری به عمل میآید و با عملیات بیومکانیکی مانند کپهکاری، بذرپاشی و نهال کاری از فرسایش خاک جلوگیری میشود.آرتیمانی با بیان اینکه مدیریت چرا و قرق عرصههای منابع طبیعی نیز در حفظ محیط به ویژه مراتع مؤثر است، افزود: از سال ۷۱ تا سال ۹۸ در استان همدان ۳۰۰ هزار هکتار عملیات حفاظتی در عرصههای منابع طبیعی انجام شده است که توانسته به حفظ آب و خاک کمک کند.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی استان همدان یادآور شد: با اجرای عملیات آبخیزداری ۲۷۰ مترمکعب در هکتار کنترل رواناب صورت میگیرد و در این مدت ۸۰ میلیون مترمکعب در ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی استان رواناب کنترل شده است.
وی با تأکید بر اینکه با انجام عملیات آبخیزداری ۸۱ مترمکعب آب در سازهها ذخیرهسازی میشود، بیان کرد: با اجرای عملیات آبخیزداری در ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی استان همدان ۲۵ میلیون مترمکعب آب استحصال شده است.
با اجرای عملیات آبخیزداری در ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی استان همدان ۲۵ میلیون مترمکعب آب استحصال شده است.
آرتیمانی با اشاره به اینکه با انجام عملیات آبخیزداری سالانه دو تن کنترل فرسایش در عرصههای منابع طبیعی خواهیم داشت، افزود: از سال ۷۱ تا ۹۸ در عرصههای منابع طبیعی استان همدان ۶۳۰ هزار تن کنترل فرسایش صورت گرفته است.
این مقام مسئول با اشاره به اجرای عملیات آبخیزداری در روستای گنبد،خاطرنشان کرد: در این حوزه با اجرای عملیات آبخیزداری مانند قرق، کپهکاری و بذرپاشی توانستیم تعداد گونهها را افزایش، و کیفیت مرتع را از متوسط به خوب ارتقاء دهیم.
آرتیمانی از شناسایی ۵۰ گونه جدید گیاهی در حوضه منابع طبیعی گنبد خبر داد و ادامه داد: عملیات حفظ و احیای آبخیزداری موجب شده است محیط مناسبی برای رشد گونههای گیاهی و جانوری ایجاد شود بهطوریکه ظرف سه سال گذشته ۵۰ گونه گیاهی جدید در این حوضه شناسایی شده است.
فرسایش ۱۰ تا ۱۵ تنی خاک همدان
معاون آبخیزداری منابع طبیعی استان همدان با بیان اینکه فرسایش خاک در استان همدان، میانگین ۱۰ تا ۱۵ تن است، تصریح کرد: فرسایش طبیعی خاک در استان دو تن در هکتار است که با تخریب و دخل و تصرف النسان به ۱۰ تن در هکتار نیز میتواند افزایش یابد.
فرسایش خاک در استان همدان، میانگین ۱۰ تا ۱۵ تن است.فرسایش طبیعی خاک در استان دو تن در هکتار است که با تخریب و دخل و تصرف النسان به ۱۰ تن در هکتار نیز میتواند افزایش یابد.
هم اکنون در استان همدان ۷۰۰ هزار مترمکعب عملیات سازهای، ۵۱ هزار هکتار عملیات بیولوژیکی، یک میلیون مترمکعب عملیات خاکی و ۲۷۰۰ هکتار عملیات بیومکانیکی در عرصههای منابع طبیعی استان همدان انجام شده است.
به گفته آرتیمانی از سال ۸۰ تا کنون، شش سد خاکی در استان احداث شده است که چهار تا پنج میلیون مترمکعب آب ذخیره میشود. با اینکه تا کنون مطالعه ۶۰ هزار هکتار از مناطق بیابانی استان همدان انجام شده است، اما متاسفانه دشت قهاوند و کبودراهنگ در مرز بیابانی شدن است.
بیشتر بدانیم:
بر اساس یافتههای علوم خاک شناسی سالهای زیادی طول میکشد تا یک سانتیمتر خاک تولید شود بنابراین باید برای حفظ آن تلاش زیادی صورت گیرد. توسعه زمین نیز بر اساس شرایط خاص زمین شناسی متفاوت است چرا که وجود سنگهای متعدد در لایهها و پوسته خاک موجب شکل گیری خاک به شکل کنونی برای استفاده گیاهان به عنوان هرم نخست اکوسیستم، میشود.
خاک در ایران تحت تاثیر شرایط اقلیمی است و با توجه به قرار گرفتن این کشور در ناحیه خشک و نیمه خشک، حفاظت از آب و خاک از حساسیت ویژهای برخوردار است. مناطقی که شاهد ریزش باران به صورت رگباری هستیم از جمله نواحی خشک و نیمه خشک بیشتر در معرض فرسایش خاک قرار دارند بنابراین توجه به پوشش گیاهی برای حفاظت از خاک به ویژه در این نواحی ضروری است.
وضعیت پوشش گیاهی در مناطق جنوبی و شمالی همدان متفاوت است و با توجه به اهمیت پوشش حفاظتی خاک در بخش منابع طبیعی و کشاورزی عملیاتهای مختلف میتواند در حفظ خاک موثر واقع شود. خاک زنده با پوشش مناسب در اختیار همه بهرهبرداران قرار دارد و پوشش گیاهی خوبی از نظر مرتعی در منطقه الوند شهر همدان وجود دارد.
در پوسته خاک همدان یک هزار و ۶۵۸ گونه گیاهی مشاهده شده و این استان از نظر تنوع گیاهی با ارزش، نسبت به سایر استانها پیشرو است. خشکسالیهای متعدد، نوع خاک و پوسته آن، فشار بیش از حد به سرزمین، چرای مفرط و بهره برداری بیرویه از منابع زیر زمینی موجب بروز آسیب جدی به خاک و تدیل شدن بیش از ۱۹ هکتار اراضی منابع طبیعی به بیابان شده است.
بخشی از خاک در شکاف و درز سنگهای سطح زمین شکل گرفته است و حذف پوشش گیاهی موجب رانش و جابجایی سنگها و از بین رفتن تدریجی خاک میشود. فرسایش خاک به میزان ۱۰ تن در هکتار طی یکسال طبیعی است؛ غیر اینصورت امکان کشاورزی در دشتها وجود نداشت.
به گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان، این استان، به واسطه پوشش گیاهی مناسب از نظر فرسایش خاک نسبت به سایر استانها وضعیت مطلوبی دارد چرا که وسعت مراتع این استان یک درصد کشور است، اما سه درصد علوفه در همدان تولید میشود.
هفتم دسامبر از سوی فائو به نام روز جهانی خاک نامگذاری شده است و به تبع آن کشورها اقداماتی را برای حفاظت از آب و خاک با هدف فراهم کردن زمین برای تولیدات گیاهی، انجام میدهند و این کشورها ارزش خاصی برای خاک قائل هستند.