مذاکره با اروپایی ها درباره برجام؛ بازگشت به نقطه صفر

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مسیر مذاکره مجدد با آمریکا در شرایط فعلی بسته است؛ گفتگوی مجدد با اروپایی‌ها هم خلاف استدلالی است که در سال 92 برای مذاکره با آمریکا می‌شد و گفته می‌شد: اروپایی‌ها هیچ کاره‌اند و طرف اصلی، آمریکاست!؟

رئیس جمهور در اردیبهشت ماه سال 92 و در بحبوحه تبلیغات انتخاباتی براین باور بود که مذاکره با کد خدا راحت تر از مذاکره با افرادی است که منتظر اجازه دیگران هستند.

روحانی می گوید: "مذاکره با امریکا راحت تر از مذاکره با اروپا است،خیلی از  اروپایی ها منتظر یک "اقا اجازه" هستند ،اما  امریکایی ها همان کدخدای ده هستند... با کدخدا که ببندید خیلی بهتر است تا با افراد پایین تر..."

اقای روحانی در بحبوحه تبلغات انتخاباتی با انتقاد از روند کند مذاکرات هسته ای می گفت :" مدام بریم جلسه بعد بگوییم جلسه بعد سه ماه بعد این وسط هم مدام تحریم ها اضافه شود باید سانتریفیوژ بچرخد ولی کشور هم بچرخد باید زندگی مردم هم بچرخد..."

دانلود

این سخنان بعد از آنکه آقای روحانی به ریاست جمهوری رسید ، جامه عمل به خود گرفت و ایران روند سال های قبل از 92 را که  با سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا  مذاکره می کرد ، کنار گذاشت و عملا آمریکا بعنوان یک طرف اصلی ، محور مذاکرات هسته ای شد و گفتگوهای مستقیم ایران و آمریکا نیز آغاز شد. 

در آن زمان موافقان مذاکره مستقیم با آمریکا اینگونه استدلال می کردند که اروپایی ها، کاره ای نیستند و طرف اصلی آمریکا است و ادامه مذاکره به اروپایی ها به نتیجه ای نخواهد رسید.

محمد جواد ظریف همان سال در مصاحبه با برنامه گفتگوی ویژه خبری با اشاره به روند مذاکرات می گوید :"در کنار حرف های تندو تیزی که می زنند برای اینکه صداها را خاموش کنند یک رگه هایی از واقع بینی وارد گفتمان مقامات امریکایی می شود "

مذاکراتی که در نهایت از نیمه دوم سال 92 آغاز و سرانجام بعد از چندین دور مذاکرات فشرده میان ایران و 5+1 و همچنین ایران و آمریکا ، در تیرماه سال 94 به سرانجام می رسد و برجام نام می گیرد موافقنامه ای که ظریف در مراسم رونمایی از ان در پایان مذاکرات می گوید:"ما به راه حل هایی در مورد موئلفه های مهم برنام جامع اقدام مشترک یا برجام دست یافته ایم ."

حالا 2 سال از برجامی که نتیجه مذاکره با کدخدا بود گذشته و عملا طرف اصلی این مذاکرات یعنی آمریکا به وعده های خود  عمل نکرده  و بارها برجام را نیز نقض کرده، آمریکا چه در دوره اوباما که لبخند برلب داشت و به ظاهر دست دوستی دراز می کرد و چه در دوره ترامپ که ظاهری خشمگین و تهاجمی به خود گرفته ،  در مسیر اجرای برجام  بگونه ای سنگ اندازی کرده که طرف های دیگر نمی توانند ریسک همکاری اقتصادی با ایران را بپذیرند.

بعد از گذشت دو سال از اجرای برجام پرونده بدعهدی ها و نقض روح و جسم برجام از جانب آمریکا بقدری سنگین و اشکار است که اروپایی ها نیز غیر مستقیم انتقاد می کنند به طوری که خانم موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می گوید:" همه طرف ها باید به تعهدات خود پایبند باشند."

منظور اصلی خانم موگرینی از همه طرف ها ، آمریکا است که تعهدات برجامی خود را انجام نداده است. در چنین شرایطی اکنون به نظر می رسد آمریکا و اروپا ، باوجود اختلاف نظرهایی که در خصوص نحوه برخورد با برجام دارند ، دیدگاههای و منافع مشترکی هم دارند. 

موضوعی که رییس جمهور فرانسه ، پانزده روز پیش و در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل به آن اشاره کرده و می گوید:اگر رئیس جمهور ترامپ معتقد است که این توافق کافی نیست، باید بگویم که من نیز کاملا با ایشان موافق هستم و  حالا این توافق باید تکمیل شود."

وی معتقد است:" احتمالا من تلاش خواهم کرد رئیس جمهور ترامپ را متقاعد کنم که بهترین راه برای رسیدگی به نگرانی های او درباره ایران، تلاش در این مسیر خواهد بود. اولا ما باید تلاش کنیم که روند پایشی درباره برنامه موشکهای بالستیک و فعالیتهای موشکهای بالستیک ایران داشته باشیم. ثانیا، ما باید توافق هسته ای سال 2015 را با ایران برای دوره پس از سال 2025 تکمیل کنیم زیرا این توافق فقط تا سال 2025، اوضاع را پوشش می دهد.»

مفهوم صحبت های رییس جمهور فرانسه این است که یک باردیگر اروپا طرف مذاکره ایران شود برای اضافه کردن موارد جدید به برجام هسته ای و همچنین مذاکره برای برجام های موشکی و منطقه ای .

تجربه دوسال مذاکره با آمریکا ، برغم هزینه های زیادی که برای کشور داشت ، قابل اعتماد نبودن واشنگتن و زیاده خواه بودن او را بصورت اشکار به همه نشان داد همان پیش بینی که رهبر انقلاب در آغاز مذاکرات مطرح کرده بودند.

مقام معظم رهبری در سیزدهم مهرماه سال 92 درمراسم اعطای سردوشی به دانشجویان دانشکده افسری تاکید کردند :"به امریکایی ها بدبین هستیم به انها هیچ اعتمادی نداریم ما دولت ایالات متحده امریکا را دولتی غیر قابل اعتماد می دانیم دولتی خود برتر بین دولتی غیر منطقی و عهد شکن دولتی سخت در پنجه تصرف و اقتدر صیهونیست بین المللی است."

اکنون قابل اعتماد نبودن آمریکا در میان دست اندرکاران مذاکرات به یک اجماع تبدیل شده است به طوری که رئیس جمهوری در سخنرانی امسال خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اشکارا برا آن تاکید کرد و گفت:"دولت جدید امریکا با پیمان شکنی و نقض تعهدات بین المللی فقط اعتبار جهانی خود را می شکند و اعتماد دولتها و ملتها نسبت به هر گونه مذاکراه وتعهدی در اینده را از دست خواهد داد ."

محمد جواد ظریف هم  در هفدهم شهریورماه امسال در  گفتگو با فرید زکریا خبرنگار" سی. ان . ان "می گوید:"  به باور من آمریکا نه تنها غیر قابل پیش بینی است، بلکه نشان داد که قابل اعتماد هم نیست.

آنچه که برای جامعه بین المللی اهمیت دارد، این است که قادر به اعتماد کردن به گفته های ایالات متحده به عنوان یک شریک مذاکره باشند."

علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی هم در گفتگو با خبرگزاری صداوسیما اقدامات اینده امریکاییها در مورد برجام را غیر قابل پیش بینی توصیف کرده و می گوید:"خیلی نمی توان با قطع و یقین نسبت به اقدامات انها بتوان نظری داد ."

در چنین شرایطی مسیر مذاکره مجدد با آمریکا قطعا بسته است اما آیا این به معنای این است که باردیگر به سراغ اروپایی ها برویم و برای آنچه که آنها رفع نگرانی در مورد موضوع موشکی و مسایل منطقه می نامند و در واقع دستور کار آمریکاست ، با آنها گفتگو کنیم؟ !گفتگوی مجدد با اروپایی ها درواقع خلاف استدلالی است که در سال 92 برای مذاکره با آمریکا می شد و گفته می شد ، اروپایی ها هیچ کاره اند و طرف اصلی آمریکاست.

تجربه برجام و زیاده خواهی ها و نقض های مکرر آمریکا ، این درس را به ما داد که زیاده خواهی های طرف غربی تمامی ندارد . بنابراین باید بجای نگاه به بیرون ، با نگاه به داخل و  تکیه برتوان و اقتدار ملی ، برای این زیاده خواهی ها نقطه پایانی گذاشت.