گزارش مکتوب
خوزستان در گیر و دار کرونا
هزینه سرسام آور تستهای کرونا در کنار مشکلات اقتصادی و معیشتی، بار مضاعفی برای اقشار آسیب پذیر به دنبال داشته است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خوزستان، گرما، گرد و غبار، آلودگی آب و هوا، بیکاری، تاسیسات آلاینده زیست محیطی، سیل، زلزله، فقدان زیر ساختهای شهری مناسب و مسائل دیگری از این دست، مهمترین کلید واژههایی است که برای خوزستان و مردمش که هشت سال دلیرانه در مقابل دشمن ایستادند، شهید دادند و خانه نشینیهای اجباری را تجربه کردند، تکراری، اما درد آور و تاسف بار بوده است.
در کنار همین کلید واژههای ناخوشایند و تکراری، خوزستان در آلبوم اقتصادیش برگهای زرین و تاثیر گذاری دارد که بر هیچ کس پوشیده نیست. سربرگهایی که حکایت از خوزستانی سرشار از چاههای نفت، منابع گاز، تاسیسات پتروشیمی، نخلستانهای خرما، سدهای بزرگ کرخه و دز و کارون، جادههای ترانزیت و آبهای خروشان، بندرگاههای تجاری دریایی و مراکز اقتصادی متعدد، معادن، باغها و مرکبات رنگارنگی دارد ضمن اینکه کسب رتبه نخست محصولات راهبردی کشاورزی از جمله گندم که برای یک کشور مانند اسلحه است، باعث شده که در میان سه استان برتر صنعتی و اقتصادی کشور قرار گیرد.
در ماههای اخیر، اما مشکلات فراوان خوزستان، عضوی تازه پیدا کرده است، بیماری بسیار مسری که همچون میهمانی ناخوانده محدود به روز و ماه و شاید سال نخواهد بود.
کرونایی که از نگاه مسئولان، مردم در شیوع آن مقصرند و از نگاه مردم، کوتاهی مسئولان
کرونا این روزها با سرسختی تمام دامان مردمی را گرفته که هر چند عنوان ساکنین یکی از چند استان برتر صنعتی را یدک میکشد، اما حالا برای تامین معاش روزانه ناچارند خانه نشینی اجباری (قرنطینه) را ترک و به کسب در آمد بپردازند.
خروج اجباری برای کسب درآمد از یک سو و پایبندی به عادات اجتماعی پیش از شیوع کرونا نظیر حضور در مراسمات عزا و عروسی از سوی دیگر موجب شد که آمار مبتلایان و فوتیها در استان رو به فزونی گذارد. در گیر و دار روزهای کرونایی خوزستانیها راه گریزی از مشکلات متعددی که به واسطه کرونا دامنشان را گرفته ندارد. مشکلاتی که صرفا به تامین ماسک و الکل و حضور اجباری در محل کار خلاصه نمی شود. افزایش هزینههای آزمایشگاهی تشخیص کرونا در کنار سایر تنگناهای اقتصادی، عرصه را بر قشر آسیب پذیر تنگتر کرده است.
تا اواسط اردیبهشت آمار مبتلایان به کرونا روزانه اعلام میشد اما بعدها بنا به دلایلی که معلوم نشد انتشار آن متوقف گردید. هر چند بعد از توقف انتشار آمار هم نقشه شهرهای کرونا زده خوزستان هیچگاه رنگ زرد و سفید به خود ندید و همچنان قرمز ماند.
راهکار پرحاشیه وزارت بهداشت در خوزستان
اواخر خردادماه و در حالیکه آمار مبتلایان روند صعودی داشت، وزارت بهداشت و البته ستاد ملی مقابله با کرونا برای شناسایی مبتلایان در استان، تعداد آزمایشگاههای تشخیص کرونا را افزایش داد؛ اقدامی که واکنشهای زیادی به دنبال داشت.
لیلا ۳۷ ساله میگوید: همسرم با علائم کرونا به مرکز بهداشت مراجعه کرد، اما پزشک بدون انجام آزمایشات لازم برایش نسخهای تجویز کرد که نتیجه این تشخیص نادرست ابتلای پسر ۲۲ ساله ام به کرونا بود. بعد از آن خودم نیز برای تست کرونا به آزمایشگاههای دولتی رفتم، اما متاسفانه پذیرش نشدم و به ناچار به آزمایشگاههای بخش خصوصی مراجعه کردم و بعد از پرداخت ۲۰۰ هزار تومان معلوم شد که من هم به کرونا مبتلا شده ام و حالا چند روزی است که با این ویروس دست و پنجه نرم میکنم.
سوال اینجاست چرا مراکز آزمایشگاهی دولتی تست از مردم نمیگیرند و مردم که گرفتار در مشکلات مالی هستند باید با پرداخت هزینههای بالای آزمایشگاهی فشار مضاعف اقتصادی را تجربه کنند؟
گُم شدن نمونه آزمایشات مبتلایان به کرونا
افزایش مراکز آزمایشگاهی و به تبع آن بالا رفتن هزینههای سلامت تنها مشکل مردم خوزستان نبود ضمن اینکه در میان خبرهای کرونایی، اتفاقی عجیب سبب شد که افزایش تعداد آزمایشگاهها و کارایی آنها زیر سوال برود.
رییس مرکز بهداشت خوزستان در گفتگو با برنامه گفتگوی ویژه خبری از سیمای استانی خوزستان از گم شدن ۱۱ هزار نمونه تست کرونا در یکی از مراکز آزمایشگاهی خبر داد.
خبری که چند روز بعد و با طرح دلایلی تکذیب شد، اما ارائه ادله ناکافی و تخصصی برای جبران این مشکل هرگز از سوی اذهان عمومی مورد پذیرش قرار نگرفت. البته این پایان ماجرا نبود. بعضی از شهروندان اهوازی و شهرستانی نیز به اشتباه بودن نتایج تست خود اعتراض داشتند. ضمن اینکه با وجود مشکلات متعدد، به طور کلی افزایش تعداد مراکز آزمایشگاهی را ضروری نمی دانستند.
افزایش تعداد آزمایشگاه، روند پاسخگویی را بهتر کرده است
رییس آزمایشگاههای خوزستان بر این موضوع تاکید دارد که، افزایش تعداد آزمایشگاهها به دو عامل؛ دستور العمل نمونه گیری و حجم و شیوع بیماری بستگی دارد. وی میگوید؛ در ابتدای کار، زمانی که درپیک بیماری قرار گرفتیم و آمار هر روز افزایش مییافت با انبوهی از نمونهها روبرو بودیم و نیاز به آزمایشگاههای بیشتر را بیش از پیش حس کردیم.
به همین خاطر و با ادامه روند رو به رشد شمار مبتلایان، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصمیم گرفت آزمایشگاههای جدیدی تاسیس کند.
دکتر کنعانیان میگوید: روش نمونه گیری به مرور زمان و بر اساس دستور العملهای وزارت بهداشت تغییرو در نتیجه آمار نمونه گیریها هم کاهش پیدا کرد.
این مقام مسول که موافق افزایش آزمایشگاهها بوده با تشریح خدمات ارائه شده به مردم خوزستان اظهار داشت؛ نمونه گیریهای هدفمند باعث شده که سرعت عمل در پاسخگویی به تست دهندگان بیشتر شود.
او از کاهش چشمگیر آمار خطاهای آزمایشگاهی و تاخیر در پاسخگویی به مراجعان هم خبر داد.
ملاک تصمیم گیری برای تست کرونا، دستور العمل ابلاغی وزارت بهداشت است
رییس مرکز بهداشت شرق اهواز در پاسخ به این سوال که چرا همه آزمایشهای کرونا رایگان نیست و مبالغ زیادی در این خصوص از مردم دریافت میشود گفت: ما در این زمینه طبق دستور العمل وزارت بهداشت عمل میکنیم و در صورت تشخیص پزشک، تست رایگان انجام میشود.
مشکور نیا معتقد است؛ بیماران هنگام مراجعه به پزشک اصرار زیادی به انجام تست دارند، اما با در نظر گرفتن خیلی از محدودیتها نمیتوان به این اصراها پاسخ مثبت داد.
به گفته وی؛ علیرغم اصرار بیماران ملاک ما ابلاغیه وزارت بهداشت خواهد بود، در این حالت بیمار میتواند به مراکز خصوصی مراجعه وتست کرونا بدهد طبیعی است که این مراجعه هم هزینههای مالی برای او به دنبال دارد.
رییس مرکز بهداشت شرق اهواز همچنان در حالی به رعایت ابلاغیهها اصرار دارد که هزینه تستها به ترتیب در مراکز دولتی و خصوصی بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ هزارتومان اعلام شده است و البته گریزی از آن هم نیست.
مشکور نیا گفت: در چنین شرایطی مردم بسیار آشفته و مضطرب هستند و میخواهند حتما یک تست برای راحتی خیالشان گرفته شود، اما با توجه به اینکه کرونا یک بیماری به شدت مسریست و هیج تضمینی نیست که اگر امروز تستی منفی شده فردا مثبت نشود.
نمونه گیری زیاد، اقدام اشتباهی بود
برای بررسی بیشتر موضوع به یکی از درمانگاههای اهواز رفتم. حضور در مراکز درمانی آن هم در شرایط بحرانی کرونا هر چند با منطق جور در نمیآمد، اما برای تکمیل تحلیل و بررسی گزارشم لازم بود.
قابل تاملترین بخش گفتگوهای من با پزشکان چند مرکز درمانی اینجا بود که بسیاری از جامعه پزشکی موافق افزایش آزمایشگاهها نبودند و این کار را باعث بالا رفتن هزینههای سلامت مردمی میدانند که فشار گرانی را هر ساعت حس میکنند.
یک فوق تخصص فلوشیپ آزمایشگاهی بر این باور است؛ مدیریت کلان در مسایل بهداشت و درمان دارای اشکال است و اصولا آزمایش گرفتن اشتباه بود.
دکتر ساکی معتقد است باید به همه میگفتند که ماسک بزنند، چون این احتمال وجود داشت که همه مثبت باشند.
وی با انتقاد از رویه وزارت بهداشت در خصوص آزمایشها و هزینههای تحمیل شده به مردم اظهار داشت؛ در مقطعی از دوران کرونا از مراجعه کنندگان با کمترین علائم هم آزمایش میگرفتند و قابل تامل این که آزمایشها هزینهای معادل ۳۰۰ هزار تومان برای دولت داشت که بنا به آمارهای موجود بیش از ۳۷۰۰ نمونه آزمایش با همین مبلغ گرفته شده است.
این پژوهشگر برتر کشور، نمونه گیریهای زیاد را کاری اشتباه می داند و می گوید: اشتباه بزرگتر آنجا بود که مداوای بیماری ریوی را باید به گروه ریوی واگذار میکردند نه گروه عفونی. ضمن اینکه کار آزمایشگاهی باید به نیروی تازه نفس متخصص آزمایشگاه سپرده می شد نه یک فیزیک پزشک یا پاتولوژیست.
اما مسایل زیادی مانند محدودیت منابع مالی مراکز درمانی، اجبار کردن نیروهای آزمایشگاهی برای حضور در مراکز تست کرونا، عدم استفاده از نیروهای تازه نفس متخصص آزمایشگاهی یا پاتولوژیست در این مراکز باعث شد که نمونه گیریها بیش از حد شود.
دکتر ساکی افزود؛ پاییز سختی پیش رو داریم و ما فراتر از افزایش آزمایشگاهها به فرهنگ سازی عمومی نیازمندیم، مردم باید بیش از پیش به فکر خودشان باشند.
وی بر آموزشهای آنلاین و تغییر سبک زندگی تاکید کرد و گفت؛ قطعا هزینههای آموزشهای عمومی به مراتب کمتر از هزینههای درمان خواهد بود.
آزمایشگاهها هزینه اضافه برای مردم ایجاد میکنند.
یک پزشک عمومی در اهواز بر این موضوع اصرار دارد که مدیران آزمایشگاههای اهواز از کاربران پذیرش خواسته اند که مردم را برای تست اجباری کرونا ترغیب نمایند.
وی که نخواست نامش فاش شود با اشاره به اینکه گفته میشود اینکار برای انجام امور تحقیقاتی کرونا انجام میشود گفت؛ چرا مردم باید هزینه این تحقیقات را بپردازند؟
وی گفت: معاونت درمان در بخشنامهای آز آزمایشگاهها خواسته آزمایش آنتی بادی را برای کووید ۱۹ انجام ندهند.
بطور میانگین برای هر تست بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان از افراد دریافت میشود که با توجه به مشکلات اقتصادی مردم هزینه بسیار بالایی است.
وی به مردم توصیه کرد برای کاهش هزینههای درمان، علاوه بر رعایت پروتکلهای بهداشتی، از انجام خودسرانه تست خودداری کنند و دراین زمینه حتما با پزشک مشورت کنند.
وزارت بهداشت مسولیتی در مقابل مسایل معیشتی مردم ندارد
سخنگوی ستادملی مقابله با کرونا در پاسخ به این سوال که فشارهای اقتصادی باعث شده که بسیاری از مردم خوزستان از انجام تستهای تشخصیصی کرونا امتناع کنند و آیا وزارت بهداشت برنامهای دراین زمینه دارد یا خیر؟ گفت؛ مسولیت رسیدگی به وضعیت معیشتی مردم با سایر دستگاهها و وزارت خانه هاست و وزارت بهداشت چه در شرایط عادی وچه در شرایط بحران، مسولیت معیشت یا مسایل اقتصادی را بر عهده ندارد.
دکتر سیما سادات لاری تاکید کرد: تنها اقدام وزارت بهداشت، انجام امور پزشکی و درمانی و تدوین و ابلاغ توصیههای بهداشتی و پروتکلها برای ادامه کسب و کار در شرایط کاملا بهداشتی است که این اقدامات از طرف وزارت بهداشت انجام شده و ادامه خواهد یافت.
وی همچنین درخصوص افزایش آزمایشگاهها در استان گفت: درباره سلامت مردم با هیچ کس تعارف نداریم. اگر مردم رعایت کنند تعداد آزمایشگاهها و درنتیجه تستها کاهش پیدا خواهد کرد، اما در برخی موارد انجام تستها برا ساس توصیههای سازمان بهداشت جهانی و برای شناسایی بیشتر انجام میشود.
خوزستان، نیازمند توجه ویژه
به هر تقدیر آنچه مسلم است، مردم درد کشیده خوزستان شایسته دریافت بهترین خدمات وبا حداقل هزینه مالی هستند.
مردمی که به گفته بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی دینشان را به انقلاب ادا کرده اند.
خوزستان، خسته از شعارهای و وعدهها، عمل میخواهد، عملی که عینیت خود در این روزهای سخت بیشتر نشان دهد.
افزایش خدمات درمانی مطلوب، آینده نگرانه و توام با حمایتهای مالی دولت.